ต้อตาอักเสบ หรือที่รู้จักกันในชื่อ ต้อเนื้ออักเสบ เป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบของเนื้อเยื่อตรงบริเวณตาขาวหรือกระจกตา ซึ่งเป็นผลจากการระคายเคืองสะสมจากสิ่งแวดล้อม เช่น ฝุ่นละออง แสงแดด และลม ต้อตาอักเสบเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในคนที่ต้องทำงานกลางแจ้งหรืออยู่ในพื้นที่ที่มีมลภาวะสูง

สาเหตุของต้อตาอักเสบ

ต้อตาอักเสบเกิดจากการระคายเคืองหรือการอักเสบของเยื่อตาที่มีลักษณะเป็นก้อนเนื้อที่เติบโตผิดปกติบริเวณตาขาว โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะนี้ ได้แก่

1. การสัมผัสกับแสงแดด รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากแสงแดดเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อตาและเป็นตัวกระตุ้นให้เนื้อเยื่อบริเวณตาขาวหนาตัวขึ้นจนกลายเป็นต้อเนื้อ
2. ฝุ่นละอองและลม การอยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่นละอองหรือมลภาวะทางอากาศสูงเป็นเวลานานทำให้ตาเกิดการระคายเคือง ซึ่งส่งผลให้เยื่อตาอักเสบและเกิดต้อตา
3. การระคายเคืองจากสิ่งแวดล้อมอื่น ๆ ลมแรง อากาศแห้ง หรือสารเคมีบางชนิดที่สัมผัสกับดวงตาอาจเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะต้อตาอักเสบ
4. การใช้งานสายตาหนัก คนที่ต้องทำงานกลางแจ้งเป็นเวลานานหรือมีการใช้สายตาในสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยต่อดวงตา เช่น ขับรถในแสงแดดจ้า ก็อาจมีความเสี่ยงที่จะเกิดต้อตาอักเสบมากขึ้น

อาการของต้อตาอักเสบ

อาการต้อตาอักเสบสามารถแบ่งออกเป็นหลายระดับขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการอักเสบ อาการที่พบบ่อย ได้แก่:

• ตาแดง ตาขาวอาจมีอาการแดงเรื่อๆ หรือแดงจัดเนื่องจากการอักเสบของเยื่อตา
• ระคายเคืองตา รู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในตาหรือมีอาการคันตา
• น้ำตาไหล การอักเสบอาจทำให้มีการหลั่งน้ำตาออกมามากกว่าปกติ
• ตาพร่ามัว ในบางกรณี ต้อเนื้อที่ลุกลามไปถึงกระจกตาอาจส่งผลให้การมองเห็นพร่ามัว
• เนื้อเยื่อหนาเติบโต พบเนื้อเยื่อสีขาวหรือเหลืองบริเวณตาขาว ซึ่งเป็นลักษณะของต้อเนื้อ

การรักษาต้อตาอักเสบ

การรักษาต้อตาอักเสบขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการและผลกระทบต่อการมองเห็น การรักษาแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ๆ ได้แก่ การรักษาด้วยยาและการผ่าตัด

1. การใช้ยา สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการต้อตาอักเสบเล็กน้อย แพทย์มักจะแนะนำให้ใช้ยาหยอดตาประเภทสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ และยาหยอดตาเพื่อบรรเทาอาการระคายเคือง นอกจากนี้การใช้ยาหยอดตาประเภทน้ำตาเทียมสามารถช่วยบรรเทาอาการแห้งของดวงตาและป้องกันการเกิดการระคายเคืองเพิ่มเติม
2. การผ่าตัด ในกรณีที่ต้อเนื้อลุกลามมากจนทำให้การมองเห็นพร่ามัวหรือเกิดการอักเสบที่ไม่ตอบสนองต่อการใช้ยา แพทย์อาจพิจารณาการผ่าตัดเพื่อตัดเนื้อเยื่อที่หนาตัวออกจากดวงตา อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดอาจมีความเสี่ยงต่อการกลับมาเป็นซ้ำ ดังนั้นการป้องกันและการดูแลหลังการผ่าตัดเป็นสิ่งสำคัญ
3. การดูแลตัวเอง การใส่แว่นกันแดดเพื่อป้องกันแสงแดดและลม รวมถึงการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารเคมีหรือฝุ่นละอองเป็นวิธีที่ช่วยลดการระคายเคืองของตาได้

การป้องกัน

เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดต้อตาอักเสบ ควรปฏิบัติดังนี้

• สวมแว่นกันแดด เลือกแว่นกันแดดที่สามารถกรองรังสี UV ได้ดีเมื่ออยู่กลางแจ้ง
• หลีกเลี่ยงฝุ่นและลม ควรป้องกันตาจากฝุ่นละอองและลมด้วยการสวมแว่นที่ครอบคลุมรอบดวงตา
• ใช้น้ำตาเทียม หยอดน้ำตาเทียมเมื่อรู้สึกว่าตาแห้งหรือต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ทำให้เกิดการระคายเคือง